1. Kto rozlicza dochody z rajów podatkowych w Polsce?
Obowiązek rozliczenia tych dochodów spoczywa na osobach, które w roku podatkowym posiadały polską rezydencję podatkową. Kto zatem był takim rezydentem? Mamy tutaj dwa kryteria, z których spełnienie przynajmniej jednego skutkuje polską rezydencją podatkową, a więc koniecznością rozliczenia się w Polsce (art. 3 ustawy o PIT).
Pierwsze kryterium to liczba dni – 183 dni w roku podatkowym. Niekoniecznie muszą być spędzone w Polsce łącznie – liczy się suma tych dni w całym (polskim) roku podatkowym.
Drugie kryterium, to posiadanie w Polsce tzw. ośrodka interesów życiowych, na który składa się centrum interesów osobistych (rodzina, przyjaciele, pasja, życie kulturalne, itp.) oraz centrum interesów gospodarczych (zatrudnienie, firma, działalność gospodarcza).
Spełnienie choćby jednego z tych kryteriów powoduje, że jesteśmy rezydentami polskimi i mamy obowiązek rozliczenia swoich „rajskich” dochodów w Polsce.
Osoba uzyskująca dochody w raju podatkowym, jeżeli jest polskim rezydentem podatkowym, powinna złożyć deklarację PIT-36 (oraz PIT-ZG) w Polsce i rozliczyć na niej dochody uzyskane z zagranicy.
Przeciwnie zatem, jeżeli osoba nie posiada w Polsce swego ośrodka interesów osobistych, jak również ośrodka interesów gospodarczych, a także nie przebywa w kraju więcej niż 183 dni w roku podatkowym, wówczas nie jest uznawana za polskiego rezydenta podatkowego i na terytorium polski nie ciąży na niej obowiązek podatkowy z tytułu dochodów uzyskanych w raju podatkowym.
2. Jak się rozliczamy
Dochody uzyskane z pracy w raju podatkowym rozliczamy stosując metodę unikania podwójnego opodatkowania, zwaną metodą zaliczenia proporcjonalnego. W dużym skrócie polega ona na tym, że od podatku obliczonego wg polskich przepisów do ogólnej sumy dochodów, odejmujemy podatek zapłacony w raju. Ta metoda unikania podwójnego opodatkowania występuje w ustawie o PIT (art. 27 ust. 9) w wariancie „proporcjonalnym”. Oznacza to więc, że od obliczonego podatku odjąć możemy podatek zapłacony za granicą do wysokości proporcji, w jakiej pozostaje dochód zagraniczny do ogólnej sumy dochodów. O tym, w jaki sposób dokładnie wyliczyć wartość wspomnianej proporcji napisałem tutaj >>.
————————-
Zobacz, jak łatwo rozliczyć swój zagraniczny podatek! Książka Jak rozliczyć zagraniczne dochody na PIT-36 i skorzystać z Ulgi Abolicyjnej – mój wielokrotny bestseller – plus wiele pożytecznych bonusów, dostępna jest właśnie tutaj. Zamów już dziś!
oooooooooo
oooooooooo
3. Czy stosujemy ulgi i odliczenia? Ulga Abolicyjna
Tak! Przy rozliczaniu zagranicznych dochodów przysługują nam wszystkie ulgi, które przewiduje prawo polskie. A jakie są najważniejsze? Ulgi budowlane, rehabilitacyjne, internetowe, prorodzinne (także, jeżeli dzieci powyżej 18 roku życia – ale nie dłużej niż do roku 25-go – uczyły się za granicą), a więc wszystkie ulgi, jakie przysługują w polskim prawie podatkowym… z wyjątkiem:
- Ulgi Abolicyjnej
- Ulgi w tytułu składek na zagraniczny ZUS i NFZ
Dlaczego ulga abolicyjna nie może znaleźć swojego miejsca w rozliczeniach dochodów z rajów podatkowych? Ponieważ zostało to zapisane wyraźnie w ustawie abolicyjnej, w której ulga ta została uregulowana. Art. 1 par. 2 ustawy abolicyjnej mówi, że aktu tego nie stosuje się do przychodów uzyskiwanych w krajach i terytoriach wymienionych w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 25a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Chodzi tu więc o takie kraje i terytoria jak:
- Księstwo Andory
- Anguila
- Antigua i Barbuda
- Aruba
- Wspólnota Bahamów
- Królestwo Bahrajnu
- Barbados
- Belize
- Bermudy
- Brytyjskie Wyspy Dziewicze
- Wyspy Cooka
- Wspólnota Dominiki
- Gibraltar
- Grenada
- Guernsey/Sark/Alderney
- Hongkong
- Jersey
- Kajmany
- Liberia
- Liechtenstein
- Makau
- Malediwy
- Wyspa Man
- Mauritius
- Monako
- Montserrat
- Republika Nauru
- Antyle Holenderskie
- Niue
- Panama
- Samoa
- Seszele
- Federacja Sant Christopher
- Saint Lucia
- Saint Vincent i Grenadyny
- Królestwo Tonga
- Turks i Caicos
- Wyspy Dziewicze
- Vanuatu
Zauważcie jednak, że na tej liście nie ma kilku terytoriów, które są rajami podatkowymi, jak np. stan Delaware w USA. A więc nie wszystkie osoby pracujące w rajach nie będą objęte ulgą abolicyjną, ale tylko te, które uzyskują swoje dochody na wyżej wymienionych obszarach.
Co do ulgi z tytułu składek na zagraniczny ZUS i NFZ, to ich odliczenie od podstawy opodatkowania, oraz podatku, jest niemożliwe, ponieważ w ustawie o PIT wyraźnie zapisano, że jest to dozwolone tylko w odniesieniu do państw UE.
4. Do jakiego urzędu kierujemy deklarację podatkową?
Do tego urzędu, który jest dla nas właściwy ze względu na nasze miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. A zatem będzie to nasz urząd, w którym do tej pory się rozliczaliśmy. Jeżeli podatnik zmienił rezydencję podatkową na „rajską”, to wówczas urzędem właściwym jest urząd dla nierezydentów. W tym jednakże przypadku uwagi zawarte w niniejszym artykule nie miałyby zastosowania, gdyż odnoszą się one wyłącznie do osób będących polskimi rezydentami podatkowymi.
5. Zwrot podatku z zagranicy – opodatkowanie w Polsce
Najwięcej wątpliwości budzi kwestia opodatkowania w Polsce zwróconego z raju podatkowego podatku. Wiele osób nie ma świadomości tego obowiązku, a inne po prostu nie chcą go oddać polskiemu fiskusowi, ukrywając ten fakt. Nie dziwi to, skoro podatek najpierw zapłacony za granicą, a potem oddany podatnikowi, powinien być traktowany, jako jego własność, podobnie jak zwrot podatku z tytułu posiadanej ulgi podatkowej.
Tutaj jednak mamy do czynienia z zupełnie inną sytuacją. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 45 ust. 3a) mamy wyraźny zapis, że jeżeli podatnik otrzymał z zagranicy zwrócony mu podatek, powinien go doliczyć do polskiego podatku w zeznaniu za rok podatkowy, za który się aktualnie rozlicza. Ważne jest jednak to, że nie chodzi tu o cały zwrócony podatek, ale o tą jego część, która uprzednio pomniejszyła polski podatek, kiedy podatnik rozliczał się z zagranicznych dochodów. Inaczej mówiąc, jeżeli dana osoba rozliczała się z dochodów uzyskanych w raju podatkowym w Polsce, to korzystając z metody zaliczenia proporcjonalnego mogła ona obniżyć podatek do zapłaty w Polsce o podatek zapłacony za granicą (o czym mówiliśmy już powyżej). Podatek zapłacony już w raju obniżył więc podatek polski (albo go całkowicie skonsumował tak, że w Polsce zobowiązanie podatkowe w ogóle nie powstało). I teraz, w momencie zwrotu podatku z zagranicy, podatnik powinien oddać fiskusowi polskiemu właśnie tą część, która wcześniej pomniejszyła podatek polski. W ten sposób dochodzi do stanu pierwotnego, tak jakby podatek nigdy nie został zapłacony za granicą (albo przynajmniej jego część), natomiast w Polsce – nie doszło do obniżenia podatku polskiego o podatek zagraniczny (szczegółowo piszę o opodatkowaniu zwrotu zagranicznego podatku tutaj >>).
Szukając sposobu odzyskania podatku z raju podatkowego, można posłużyć się jedną z firm, zajmujących się profesjonalnie tego typu działalnością. Wykaz tych firm oraz zestawienie prowizji przez nie pobieranych można pobrać stąd >>
6. Odsetki na rachunkach i lokatach – opodatkowanie w Polsce
Teraz nie o dochodach z pracy, ale z oszczędności… Problem opodatkowania odsetek powstałych na rachunkach bankowych oraz na lokatach za granicą jest również mało znany i być może budzi więcej kontrowersji niż temat obowiązkowego zwrotu zagranicznego podatku polskiemu fiskusowi. Wiąże się to głównie z tym, że w wyniku wejścia w życie abolicji podatkowej mówiono w mediach, że skorzystanie z tej abolicji powoduje umorzenie zaległości podatkowej, i że to rozwiązuje całkowicie problem ukrywanych dochodów zagranicznych. To uspokoiło większość osób, pracujących za granicą, a tymczasem fiskus ściąga należności od wszystkich, którzy nie opodatkowali swoich odsetek (niestety problem ten dotyczy wszystkich osób uzyskujących tego rodzaju zagraniczny dochód bez względu na metodę unikania podwójnego opodatkowania, a więc dotyczy również odsetek powstałych po roku 2008). Podstawą do opodatkowania dochodu z odsetek zagranicznych jest ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 30a).
Wynika z tego, że osoby uzyskujące w raju podatkowym dochód z odsetek (czy to na rachunku bankowym, czy też na lokacie, albo z innego źródła) powinny go opodatkować w Polsce z uwzględnieniem metody unikania podwójnego opodatkowania, tj. metody zaliczenia. Przypomnę, że polega ona na tym, że od podatku obliczonego według polskiej stawki podatkowej – która wynosi 19% – odejmuje się podatek zapłacony za granicą (albo pobrany za granicą przez płatnika – instytucję finansową), nie więcej jednak, niż do wysokości kwoty podatku obliczonego według polskiej stawki (szczegółowo na ten temat piszę tutaj >>).
Opodatkowaniu z odsetek nie podlega przedsiębiorca, gdyż tego rodzaju dochód jest u niego opodatkowany, jako typowy dochód z działalności gospodarczej.
Zakończenie
To tyle najważniejszych informacji dotyczących opodatkowania dochodów z pracy w raju podatkowym. W każdej kwestii i w razie wątpliwości zachęcam do poszerzenia wiedzy na dany temat przechodząc do właściwych informacji za pomocą linków.
Pozdrawiam, Rafał
———————————–
Zobacz, jak łatwo rozliczyć swój zagraniczny podatek! Książka Jak rozliczyć zagraniczne dochody na PIT-36 i skorzystać z Ulgi Abolicyjnej – mój wielokrotny bestseller – plus wiele pożytecznych bonusów, dostępna jest właśnie tutaj. Zamów już dziś!
